Al jaren probeer ik huisartsen en klinisch chemici te overtuigen dat de reumaserologie niet thuishoort in de eerste lijn. Sterker nog, al meer dan tien jaar bestaat er een NHG-artritisrichtlijn waarin expliciet wordt aangegeven om geen reumaserologie aan te vragen als huisarts.
Waarom? Omdat er geen klinische relevantie is in de eerste lijn, ongeacht de aanwezigheid van artritis. Reumafactor/anti-CCP antistoffen hebben bovendien alleen betrekking op reumatoïde artritis en zeggen dus niets over de andere 199 reumatische ziekten. Desondanks wordt reumaserologie ten onrechte gebruikt als surrogaatmarker voor artritis/reumatisch lijden in het algemeen.
Bovendien leiden foutpositieve uitslagen soms tot vervelende discussies, omdat patiënten met de verwachting komen dat ze ‘reuma’ hebben.Daarentegen kan foutnegatieve reumaserologie tijdige verwijzing vertragen. In de eerste lijn is het dus essentieel om artritis goed te herkennen op basis van anamnese en lichamelijk onderzoek.
Ook de klinisch chemici in mijn regio durfden niette stoppen met het aanbieden van reumaserologie, omdat men vreesde dat huisartsen dan uitwijken naar andere laboratoria. In mijn ziekenhuis worden ongeveer 1500 van de 2600 aanvragen van reumaserologie per jaar door huisartsen gedaan. Geëxtrapoleerd naar landelijk kost dit onnodig miljoenen euro’s per jaar, nog afgezien van de zorgkosten door foutieve verwijzingen en milieubelasting door de plastic materialen en reagentia.
Vorig jaar heb ik een poging gewaagd dit probleem gelijktijdig aan te kaarten bij de NVR, NHG en NVKC, maar helaas zonder succes, terwijl alle partijen afzonderlijk het gedachtegoed wél ondersteunen. De NVR verwees mij naar het NHG, de NVKC verwees me naar NVR en NHG. Het NHG verzocht een onderzoeksgroep een de-implementatietraject op te starten met als doel 50 procent minder aanvragen over twee jaar tijd. Hiervoor wordt helaas extra gemeenschapsgeld aangewend in plaats van volledige afschaffing.
Dit jaar verscheen vanuit Zorginstituut een document dat o.a. verwijst naar het advies om niet onnodig reumaserologie aan te vragen in de eerste lijn. Als dit net zo goed gelezen en gehandhaafd wordt als de NHG-richtlijn, zal er weinig veranderen.
Al met al een gemiste kans om een snelle en efficiënte een vraagstuk van zinnige zorg aan te pakken. Hiervoor heb je geen toeziend oog nodig van het Zorginstituut. Passender aanpak was geweest om de reumaserologie in de eerste lijn uit het vergoedingspakket te verwijderen.
